Bij de afdeling Taal-, Spraak- en Audio-onderzoek van The Maastricht Forensic Institute (TMFI) doen ze verschillende soorten onderzoek voor politie, justitie en particulieren. De meeste zaken gaan om vergelijkend spraakonderzoek, waarbij de politie telefoongesprekkenvan iemand heeft getapt, die als bewijs tegen een verdachte worden ingebracht. Vaak is de stemherkenning in die taps gedaan door de politie zelf, maar ook regelmatig door taptolken. Als de verdachte echter ontkent dat hij die gesprekken gevoerd heeft, dan worden de onderzoekers ingeschakeld als deskundigen op het gebied van spraakonderzoek. De onderzoekers analyseren de spraak van de telefoongesprekken en vergelijken dat met spraak van de verdachte.

In de Tolken Select workshop Forensisch spraakonderzoek zal Maartje Schreuder laten zien wat forensisch spraakonderzoek inhoudt en hoe dat wordt gedaan bij The Maastricht Forensic Institute. Ze zal daarbij ingaan op het belang van het doen van ‘blind’ onderzoek, waarbij je zo min mogelijk achtergrondinformatie over de zaak hebt. Teveel achtergrondinformatie kan namelijk onbewust de beoordeling beïnvloeden.

Discussiepunten

  • hoe zeker weten tolken dat ze de stemherkenning goed doen?
  • Is dit een verantwoordelijkheid die tolken aan kunnen en die tolken willen dragen?
  • Kan het als bewijs worden gebruikt tegen een persoon/verdachte?

Naar aanleiding van de workshop zal over dit onderwerp een discussie gehouden worden tussen de cursisten.

Onderwerpen die aan bod komen

  • Vergelijkend spraakonderzoek/sprekerherkenning
  • Verstaanbaarheidsverbetering en transcriptie
  • ‘Blind’ onderzoek
  • Het nut (of gevaar?) van achtergrondinformatie bij het vertalen
  • Een experiment met verstaan van slecht verstaanbare gesprekken
  • Discussie over sprekerherkenning door taptolken

Doel van de workshop

  • Algemene kennis verwerven over forensisch spraakonderzoek
  • Inzicht voor tolken en vertalers in het omgaan met slecht verstaanbare gesprekken
  • Taptolken kunnen zelf beter leren inschatten of het verantwoord is dat de politie hen vraagt sprekerherkenning te doen in de bewijsfase van een strafzaak

De invloed die achtergrondinformatie kan hebben zal Maartje illustreren aan de hand van een experiment dat ze samen met studenten heeft uitgevoerd. In dat onderzoek lieten ze mensen een slecht verstaanbaar gesprek horen en vroegen ze die proefpersonen op te schrijven wat ze hoorden. De helft van de deelnemers kreeg alleen dat gesprek te horen, aan de andere helft werd eerst de suggestie gewekt dat het gesprek iets met misdaad te maken had. Het resultaat van het onderzoek: bijna de helft van de mensen die dachten dat het met misdaad te maken had verstond een misdadige bekentenis, terwijl dat helemaal niet was wat er gezegd werd. De mensen die alleen het gesprek te horen hadden gekregen, zonder context, verstonden het vaker correct, of ze verstonden andere verkeerde woorden die niets met misdaad te maken hadden. Kortom, je hoort wat je verwacht te horen!

Relevant onderzoek

Dit onderzoek is zeer relevant voor tolken en vertalers, zeker als ze te maken krijgen met slecht verstaanbaar geluidsmateriaal, zoals telefoongesprekken. Het is niet gemakkelijk wat er van tolken en vertalers gevraagd wordt. En dat geldt zeker als het om juridische kwesties gaat. Vaak staat dan de vrijheid van een persoon op het spel. De politie kan een vertaling gebruiken als bewijsmateriaal tegen die persoon. Natuurlijk ligt de verantwoordelijkheid voor de opsporing en bewijsvoering niet bij de tolk of de vertaler, maar zijn/haar werk wordt daar wel bij gebruikt. Wat moet een tolk of vertaler doen als hij/zij denkt een zeer misdadige uiting te horen, maar er niet helemaal zeker van is?

Daarnaast krijgen taptolken regelmatig de vraag van de politie om stemherkenning te doen voor het verkrijgen van bewijs tegen een verdachte. Over dit onderwerp bestaat onder taptolken veel discussie. Tolken zijn immers niet opgeleid als stemherkenners. Aan de andere kant horen tolken natuurlijk heel veel telefoongesprekken en zijn ze misschien vaak wel goed in het herkennen van de sprekers.

Schrijf je in en maak deel uit van het onderzoek (5pe)! Informatie en inschrijven workshop Forensisch spraakonderzoek>>

NB: Het is geen praktische cursus waarin taptolken sprekerherkenning leren toe te passen, maar een theoretische onderbouwingen een uitnodiging om mee te doen aan spraakonderzoek.